POChP - Przewlekła obturbacyjna choroba płuc

Przewlekła obturacyjna choroba płuc to schorzenie układu oddechowego, polegające na występowaniu utrwalonego zwężenia oskrzeli, które zmniejsza przepływ powietrza, powodując trudności z oddychaniem, czyli duszność. POChP występuje najczęściej w średnim i starszym wieku. Wymaga nie tylko przyjmowania odpowiednich, zaleconych przez lekarza preparatów, ale również wprowadzenia zasadniczych zmian w trybie życia, a w szczególności wyeliminowania czynników ryzyka wyzwalających chorobę. Tylko prawidłowe połączenie wszystkich zaleceń lekarskich pomaga skutecznie kontrolować chorobę.

Przyczyny POChP

Podstawowym czynnikiem ryzyka POChP jest dym tytoniowy, który odpowiada za ok. 90% wszystkich zachorowań. Wczesne zaprzestanie palenia zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia choroby. Ponadto ostrożne powinny być również osoby, które narażone są na wdychanie innych niż dym nikotynowy toksyn, np. lakiernicy, hutnicy, malarze. Przewlekłą obturacyjną chorobę płuc wykryć można tylko na podstawie badania spirometrycznego, podczas którego mierzy się objętość i pojemność płuc oraz przepływ powietrza przez drogi oddechowe. Pacjent wydmuchuje powietrze w rurkę podłączoną do specjalnej maszyny, która mierzy stosunek ilości powietrza wydmuchiwanego w pierwszej sekundzie do całej pojemności płuc.

Eksperci podkreślają, iż wczesne rozpoznanie choroby jest warunkiem szybkiego podjęcia terapii, która może spowolnić proces rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. POChP jest chorobą nieuleczalną, ale można zapobiegać jej zaostrzeniom, poprawić jakość życia pacjenta i zapobiec przedwczesnym zgonom. Osoby nie chorujące na POChP żyją średnio 10-15 lat dłużej niż pacjenci chorzy. Niestety świadomość na temat POChP w Polsce jest na tyle niska, że pacjenci często zgłaszają się do lekarza już w zaawansowanym stadium choroby.

Co to jest POChP?

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest schorzeniem układu oddechowego, polegającym na występowaniu utrwalonego zwężenia oskrzeli, które zmniejsza przepływ powietrza przez drogi oddechowe, powoduje trudności z oddychaniem,
czyli duszność.
POChP wywiera niekorzystny wpływ również na inne narządy i układy organizmu,
powodując: zanik mięśni szkieletowych, niedożywienie (kacheksję), choroby serca,
osteoporozę, niedokrwistość (anemię). Przyczynia się do powstania depresji, cukrzycy
i zespołu metabolicznego.
POChP występuje najczęściej w średnim i starszym wieku. Choroba prowadzi do stopniowego pogorszenia funkcji płuc i wystąpienia niewydolności oddechowej. Może być
przyczyną śmierci.

Leczenie POChP

POChP jest przewlekłą, postępującą chorobą, którą można skutecznie leczyć. Najważniejsze elementy terapii to zaprzestanie palenia tytoniu, leczenie farmakologiczne oraz aktywność ruchowa.

Zaprzestanie palenia jest najprostszym sposobem powstrzymania rozwoju POChP. Jest zalecane w każdym stopniu zaawansowania choroby!

W chorobach ze zwężeniem oskrzeli, takich jak POChP, preferowane jest podawanie

leków drogą wziewną do układu oddechowego. Niektóre leki można stosować doustnie. Przyjmowanie leków przez chorego na POChP ma na celu:

• zmniejszenie objawów choroby,
• zmniejszenie częstości i liczby zaostrzeń choroby,
• poprawę ogólnego stanu zdrowia,
• poprawę tolerancji wysiłku fizycznego.

Podstawową grupą preparatów stosowanych w POChP są leki rozszerzające oskrzela.

Ważne jest regularne, stałe przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniem
lekarza.

Leki z tej grupy różnią się mechanizmem oraz czasem działania:
β2 -mimetyki – rozkurczają oskrzela poprzez pobudzenie mięśni gładkich

• krótko działające – efekt rozkurczowy jest krótkotrwały, ustępuje w ciągu 4–6 godzin; należy je stosować doraźnie, wyłącznie w celu przerwania napaduduszności;
• długo działające – efekt rozkurczowy utrzymuje się od 12 do 24 godzin, w zależności od leku; należy je stosować raz lub dwa razy na dobę;

leki przeciwcholinergiczne – przeciwdziałają skurczowi mięśni gładkich oskrzeli,blokując pobudzanie receptorów muskarynowych przez acetylocholinę

• krótko działające – efekt rozkurczowy utrzymuje się około 4–6 godzin, stosowane są głównie doraźnie w celu przerwania napadu duszności; obecnie nie są polecane do długotrwałej (przewlekłej) terapii POChP;
• długo działające – efekt rozszerzający oskrzela utrzymuje się od 12 do 24 godzin, w zależności od leku; należy je przyjmować raz lub dwa razy na dobę.

Leki przeciwcholinergiczne wykazują inny mechanizm działania w porównaniu z β2 -mimetykami. Nie przyśpieszają akcji serca oraz nie wywołują drżeń mięśniowych.

• Korzyści ze stosowania leków rozszerzających oskrzela:
• zmniejszają napięcie mięśni oskrzeli,
• poprawiają jakość i siłę wydechu przez poszerzenie dróg oddechowych,
• zwiększają tolerancją wysiłku fizycznego,
• stosowane regularnie (przewlekle) zapobiegają objawom choroby,
• poprawiają jakość życia chorego,
• leki długo działające są skuteczniejsze i wygodniejsze dla chorych.

Uwaga!
Czasami lekarz może zalecić stosowanie leków z różnych grup farmakologicznych (o różnym mechanizmie i czasie działania). Takie postępowanie zwiększa skuteczność leczenia (efekt rozkurczowy w oskrzelach), zmniejszając ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Inne grupy leków stosowane w POChP​

• Kortykosteroidy wziewne (leki hormonalne) są stosowane tylko w niektórych stopniach zaawansowania choroby. Zmniejszają stan zapalny i obrzęk w drogach oddechowych. Poprawiają komfort życia oraz zmniejszają częstość zaostrzeń choroby.
• Antybiotyki – nie są stosowane rutynowo, lekarz może zalecić ich stosowanie w przypadku wystąpienia zakażenia bakteryjnego dróg oddechowych.
• Leki wykrztuśne – lekarz może zalecić ich stosowanie w uzasadnionych przypadkach, gdy w oskrzelach zalega duża ilość gęstej wydzieliny. Obecnie nie ma wskazań do stosowania tej grupy leków przewlekle. U chorych na POChP ułatwiają odkrztuszanie zalegającej wydzieliny, przez co poprawiają oddychanie