Osoby chore na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) powinny szczególnie zwracać uwagę na swoją dietę. U chorych równie często występuje problem z otyłością, jak i niedożywieniem. Obie sytuacje są niekorzystne dla organizmu i prowadzą do nasilenia objawów choroby: nadwaga wymaga bowiem dostarczania dużej ilości tlenu do nadmiaru tkanek, do czego układ oddechowy chorego na POChP nie jest przygotowany, niedowaga natomiast prowadzi do osłabienia mięśni, przede wszystkim oddechowych i pogłębia chorobę. Eksperci kampanii Płuca Polski podkreślają więc, że należy tak układać dietę, aby uzyskać prawidłową masę ciała, która powinna dla chorego na POChP znajdować się w przedziale 18,5 a 24,5 wskaźnika BMI (Body Mass Index – wskaźnik służący do oceny otyłości, nadwagi lub niedowagi. Oblicza się go dzieląc ciężar danej osoby przez jej wysokość).
Głównym objawem POChP jest duszność występująca podczas niewielkiego nawet, wysiłku fizycznego. Odpowiednia dieta może pomóc chorym złagodzić te objawy. Układając jadłospis chorego, przed podjęciem decyzji o kaloryczności posiłków, powinniśmy przede wszystkim ocenić aktualny stan odżywiania pacjenta. Dietę chorego na POChP determinuje przede wszystkim ilość tlenu niezbędna do spalania zjadanych pokarmów. Należy sprawdzać wagę pacjenta i na tej podstawie ocenić jego dzienne zapotrzebowanie energetyczne.
Biorąc pod uwagę istotę choroby, przy komponowaniu diety chorego na POChP musimy uwzględnić znacznie zwiększoną pracę przepony występującą w tej dolegliwości. Należy więc unikać zbyt obfitych posiłków i produktów powodujących wzdęcia, które unoszą przeponę ku górze i znacznie utrudniają oddychanie.
„Dieta chorego na POChP, którego masa ciała jest prawidłowa nie różni się od diety innych osób: powinien jeść małe posiłki, ale często. Tak jak przy zdrowej, zbilansowanej diecie, zaleca się jedzenie pięciu posiłków dziennie. Jednak bardzo ważne jest, aby były one objętościowo niewielkie i nie powodujące wzdęć – duża objętość gazów w układzie pokarmowym może utrudniać prawidłową wentylację płuc. Chorzy na POCHP z niedoborem masy ciała powinni spożywać pokarmy bogato energetyczne i zawierające kwasy tłuszczowe, w szczególności węglowodany” – podkreśla prof. dr n. med. Adam Antczak, ekspert kampanii Płuca Polski.
W bardzo zaawansowanym stadium choroby duszność utrudnia pacjentowi robienie zakupów, przygotowywanie posiłków, a nawet spożywanie pokarmu. W związku z uciskiem przepony na żołądek, chory wcześnie czuje się syty. Dlatego osoby wychudzone powinny jadać dania bardziej kaloryczne, by wzmocnić mięśnie oddechowe.
„Chory z POChP musi także dbać o regularne wypróżnienia, jego dieta powinna więc być bogata w błonnik. Należy również unikać jedzenia bezpośrednio przed położeniem się spać. Ostatni posiłek należy zjeść minimum trzy godziny przed położeniem się do łóżka, ponieważ w pozycji leżącej wypełniony pokarmem i połykanym powietrzem układ pokarmowy zwyczajnie zajmuje sporą objętość mogąc wywoływać mechaniczny ucisk na struktury wewnątrz klatki piersiowej i utrudniać prawidłową wentylację płuc i nasila w ten sposób duszność” – dodaje prof. dr. n. med. Adam Antczak.
POChP jest bardzo groźną chorobą. Według Światowej Organizacji Zdrowia zajmuje ona 4. miejsce wśród najczęstszych przyczyn zgonów, a w Polsce z jej powodu rocznie umiera ok. 17 tys. osób. Przewlekła obturacyjna choroba płuc dotyka głównie osoby w średnim i starszym wieku. Oprócz nieustępującej duszności, chorym dokucza także kaszel i konieczność częstszego wykrztuszania wydzieliny. W celu diagnozy POChP, osoby podejrzewające u siebie to schorzenie, powinny poddać się prostemu i nieinwazyjnemu pomiarowi oddechu, tzw. spirometrii. Badania zalecane są głównie osobom po 40 roku życia, które są czynnymi lub biernymi palaczami.
Niedowaga oraz otyłość u osób chorych na POChP powodują zmniejszenie odporności, częstsze zakażenia wirusowe i bakteryjne oraz mogą prowadzić do zaostrzeń choroby. Eksperci kampanii Płuca Polski podkreślają, iż utrzymywanie prawidłowej masy ciała u chorych na POChP wpływa na przedłużenie życia.